Serbest piyasaya müdahale – Akaryakıtta tavan fiyat

Mehmet Murat Daylan

SERBEST PİYASAYA MÜDAHALE- AKARYAKITTA TAVAN FİYAT

 

Akaryakıt sektörü normalde serbest piyasa koşullarına göre hareket etmektedir. Ancak , EPDK 5015 sayılı petrol piyasası kanunun 10.maddesini gerekçe göstererek akaryakıt sektörüne defalarca müdahalede bulundu. Bunlardan üçü  tavan fiyat uygulamak suretiyle  ve geri kalanı ise  tabiri caiz ise “aba altında sopa göstermek” şeklinde oldu. Dördüncü ve son tavan fiyat uygulaması  ise 18 Mart 2021 tarihinden itibaren uygulanmak üzere yürürlüğe girdi.

 

Bir karar ile sektör bürüt gelirinin % 20 oranında tırpanlanmasının hukuki olup olmadığı tartışmalı bir konudur  ve mahkemeye taşınmıştır. Bir an için bu uygulamanın doğru ve  hukuki olduğunu düşünsek bile , bu durumda litre başına dağıtıcı ve bayi  için EPDK tarafından yeterli görülen bürüt kârın hesaplanmasının doğru ve gerçekçi  kriter ve hesaplara dayanıp dayanmadığı  irdelenmelidir.

 

İlk tavan fiyat uygulaması 25 Haziran 2009 yılında uygulandı. Bu tarihte dağıtıcı ve bayi toplam bürüt kâr aşağıdaki gibi belirlendi;

Motorin için30 kuruş
Kurşunsuz benzin için25 kuruş

Haziran 2009 tarihinden Mart 2021 tarihine kadarki enflasyon T.C Merkez bankası hesaplarına göre hesaplandığında ;

Motorin için96 kuruş
Kurşunsuz benzin için80 kuruş

 

Rakamlardan da görüldüğü gibi 18 Mart 2021 tarihindeki dağıtıcı ve bayi için yeterli olduğu düşünülen litre başı  bürüt kârın hesaplanmasında doğru ve gerçekçi kriterler baz alınmamıştır. Zira, 2009 yılında uygulanan  kâra enflasyon eklenmiş hali ( 96 kuruş)18 Mart 2021 tarihli müdahale  öncesi bürüt kâr’dan bile (90 kuruş) da yüksektir. 

 

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir